मुंबई: महाराष्ट्र राज्यातील इमारत व इतर बांधकाम क्षेत्रात काम करणाऱ्या कामगारांच्या कल्याणासाठी शासनाने विशेष पावले उचलली आहेत. 'महाराष्ट्र इमारत व इतर बांधकाम कामगार कल्याणकारी मंडळा'मार्फत नोंदणीकृत कामगारांना आणि त्यांच्या कुटुंबाला आर्थिक, शैक्षणिक आणि वैद्यकीय मदत देण्याच्या उद्देशाने विविध योजना राबवल्या जात आहेत.
योजनेसाठी आवश्यक कागदपत्रे
योजनेचा लाभ घेण्यासाठी कामगारांना खालील कागदपत्रे सादर करणे अनिवार्य आहे:
* मागील वर्षात किमान ९० दिवस काम केल्याचे कंत्राटदार/ठेकेदार प्रमाणपत्र.
* वयाचा पुरावा: आधार कार्ड, पॅन कार्ड, जन्मदाखला किंवा ड्रायव्हिंग लायसन्स.
* बँक पासबुक, रहिवासी पुरावा आणि फोटो आयडी पुरावा.
* ३ पासपोर्ट साईज फोटो.
कोणाला घेता येईल लाभ? (पात्रता)
बांधकाम क्षेत्रातील विविध कामांमध्ये गुंतलेले कामगार यासाठी पात्र आहेत, जसे की:
* बार बेंडर, विटभट्टी कामगार, सुतारकाम, पेंटर, इलेक्ट्रिशियन (वायरमन).
* प्लंबर, मोजॅक कामगार, वेल्डर, मिक्सर/रोलर चालक.
* खणकामगार, दगड फोडणारे आणि रस्ते बांधणीतील कामगार इ.
योजनेचे मुख्य फायदे आणि आर्थिक सहाय्य
मंडळाकडून कामगारांना वैयक्तिक तसेच त्यांच्या कुटुंबासाठी खालीलप्रमाणे लाभ दिले जातात:
१. वैयक्तिक लाभ:
* विवाह: नोंदणीकृत कामगाराच्या पहिल्या विवाहाच्या खर्चासाठी ₹३०,०००/- आर्थिक मदत.
* साहित्य खरेदी: अवजारे/हत्यारे खरेदी करण्यासाठी ₹५,०००/- अर्थसहाय्य.
* विमा व प्रशिक्षण: प्रधानमंत्री जीवन ज्योती विमा योजना आणि कौशल्य वृद्धी प्रशिक्षण.
२. शैक्षणिक लाभ (मुलांसाठी):
* इयत्ता १ ली ते ७ वी साठी प्रतिवर्षी ₹२,५००/- आणि ८ वी ते १० वी साठी ₹५,०००/-.
* १० वी व १२ वी मध्ये ५०% किंवा अधिक गुण मिळाल्यास ₹१०,०००/-.
* पदवी शिक्षणासाठी (पुस्तके व साहित्य) प्रतिवर्षी ₹२०,०००/-.
* वैद्यकीय पदवी अभ्यासक्रमासाठी ₹१,००,०००/- आणि अभियांत्रिकीसाठी ₹६०,०००/- प्रतिवर्षी.
३. आरोग्य आणि सामाजिक सुरक्षा:
* नैसर्गिक प्रसूतीसाठी ₹१५,०००/- आणि शस्त्रक्रियेद्वारे प्रसूतीसाठी ₹२०,०००/-.
* गंभीर आजाराच्या उपचारासाठी ₹१,००,०००/- पर्यंत मदत.
* कायमस्वरूपी ७५% अपंगत्व आल्यास ₹२,००,०००/- अर्थसहाय्य.
४. मृत्यू पश्चात मिळणारे सहाय्य:
* कामगाराचा नैसर्गिक मृत्यू झाल्यास वारसांना ₹२,००,०००/-.
* कामाच्या ठिकाणी अपघाती मृत्यू झाल्यास ₹५,००,०००/-.
* अंत्यविधी खर्चासाठी ₹१०,०००/- आणि विधवेला ५ वर्षांसाठी वार्षिक मदत.
> विशेष टिप: घर खरेदी किंवा घरबांधणीसाठी बँकेकडून घेतलेल्या कर्जावरील ₹६ लाख पर्यंतच्या व्याजाची रक्कम अथवा ₹२ लाख अनुदान मिळण्याची देखील तरतूद या योजनेत आहे.
>
पात्र कामगारांनी लवकरात लवकर आपली नोंदणी करून या कल्याणकारी योजनांचा लाभ घेण्याचे आवाहन प्रशासनाकडून करण्यात आले आहे.