लग्नात वापरल्या जाणाऱ्या स्मोकच्या भांड्यात पडून 7 वर्षांच्या मुलीचा मृत्यू, आरोग्यासाठी किती घातक नायट्रोजन गॅस......?

लग्नसमारंभात हल्ली नायट्रोजन गॅसपासून स्मोक तयार केला जातो. ज्यामुळे त्या कार्यक्रमाची शोभा तर वाढतेच सोबतच नवरा-नवरीची एन्ट्री देखील भव्यदिव्य होते. कपल ढगांमधून प्रवेश करता आहेत असा आभास निर्माण करण्याचा या मागचा हेतू असतो. एका लग्नसमारंभात याच नायट्रोजन गॅसमुळे सात वर्षांच्या मुलीचा मृत्यू झाला आहे. या संपूर्ण घटनेमुळे लग्न घरात दुःखाच वातावरण आहे. हा प्रकार इतका भयानक होता की, त्या 7 वर्षांच्या मुलीचं शरीर यामध्ये 80 टक्के भाजलं आहे. 

कसा झाला हा अपघात?

मध्य प्रदेशातील राजगड जिल्ह्यातील खुजनेर शहरात 6 मे रोजी एक लग्न होते. यामध्ये, वरमाला समारंभाच्या आधी वधू-वरांचा भव्य प्रवेश नियोजित होता, ज्यासाठी वेडिंग प्लानरने नायट्रोजनचा वापर केला. जेव्हा द्रव नायट्रोजन हवेच्या संपर्कात येतो तेव्हा भरपूर पांढरा धूर निघू लागतो. यामुळे धुक्यासारखे वातावरण तयार होते जे दिसायला छान दिसते पण आरोग्यासाठी अत्यंत घातक असते. या लग्नात वधू-वरांच्या प्रवेशासाठी एका भांड्यात द्रव नायट्रोजन ठेवण्यात आले होते, ज्यामध्ये सात वर्षांची वाहिनी नावाची मुलगी पडली आणि गंभीरपणे भाजली.

द्रव नायट्रोजनमुळे कसे झाले नुकसान?

 द्रव नायट्रोजनची थंड पातळी -१९५.८°C पर्यंत असते, ज्यामुळे मानवी शरीर हिमबाधा किंवा क्रायोजेनिक बर्नचा बळी ठरते. द्रव नायट्रोजनच्या भांड्यात पडल्याने मुलीचे शरीर ८० टक्के जळाले. तिला ताबडतोब इंदूरमधील रुग्णालयात दाखल करण्यात आले, जिथे ती पाच दिवस जीवनमरणाशी झुंजत होती आणि १० मे च्या रात्री तिने अखेरचा श्वास घेतला. या अपघाताने शहरातील लोकांमध्ये प्रचंड भीती पसरली आहे. मुलीच्या वडिलांनी सांगितले की, ज्या भांड्यात द्रव नायट्रोजन ठेवले होते त्याच्या काळजीसाठी कोणतीही व्यवस्था नव्हती. कार्यक्रम भव्य करण्यासाठी वापरला जाणारा द्रव नायट्रोजन किती धोकादायक आहे हे कोणालाही माहिती नव्हते. आता लोकांनी अशा धोकादायक घटनांवर बंदी घालण्याची मागणी केली आहे. आता कुटुंबाने मुलीचे डोळे दान करण्याचा निर्णय घेतला आहे.

नायट्रोजन वायू का वापरला जातो?

नायट्रोजन हे एक रासायनिक घटक आहे ज्याचे चिन्ह N आणि अणुक्रमांक ७ आहे. ते पृथ्वीच्या वातावरणाचा सुमारे ७८ टक्के भाग बनवते आणि सामान्य तापमानात वायू म्हणून अस्तित्वात असते. आम्ही तुम्हाला सांगतो की नायट्रोजन हा रंगहीन, गंधहीन आणि चवहीन वायू आहे, जो सामान्यतः रासायनिक अभिक्रियांमध्ये सहभागी होत नाही. जेव्हा ते द्रव नायट्रोजनच्या स्वरूपात थंड केले जाते तेव्हा ते थंड धुके म्हणजेच पांढरा धूर सोडू लागते. लग्न समारंभात धुराचे ढग निर्माण करण्यासाठी याचा वापर केला जातो.

नायट्रोजन वायू किती धोकादायक?

नायट्रोजन वायू विषारी नाही, परंतु जर त्याचा वापर करताना निष्काळजीपणा दाखवला गेला तर तो खूप धोकादायक ठरू शकतो. द्रव नायट्रोजनचे तापमान -१९५.८°C असते. जर ते त्वचेच्या संपर्कात आले तर ते हिमबाधा किंवा क्रायोजेनिक बर्न्स होऊ शकते. राजगड दुर्घटनेत, मुलीची त्वचा नायट्रोजनची थंडी सहन करू शकली नाही आणि तिच्या शरीराचा ८० टक्के भाग जळाला. नायट्रोजन वायू हवेपेक्षा जड असतो. जर ते बंद जागेत पसरले तर ते ऑक्सिजन काढून टाकू शकते. यामुळे श्वास घेण्यास त्रास होऊ शकतो, बेशुद्ध पडू शकते आणि मृत्यू देखील होऊ शकतो. 
लग्नासारख्या गर्दीच्या कार्यक्रमांमध्ये या गॅसचा वापर केल्याने धोका लक्षणीयरीत्या वाढतो. जर द्रव नायट्रोजनचा धूर श्वासोच्छवासाद्वारे फुफ्फुसांमध्ये गेला तर तो फुफ्फुसाच्या पेशी गोठवू शकतो. यामुळे श्वास घेण्यास त्रास होण्याचा धोका असतो. जर द्रव नायट्रोजन चुकीच्या पद्धतीने साठवले गेले किंवा गरम केले गेले तर ते लवकर वायूमध्ये बदलते, ज्यामुळे स्फोट देखील होऊ शकतो.