केंद्र सरकारी कर्मचाऱ्यांसाठी मोठी बातमी: ८ वा वेतन आयोग लागू होण्याची प्रक्रिया सुरू! (कधी होणार अंमलबजावणी? किती होणार पगारवाढ?)

नवी दिल्ली: केंद्र सरकारचे सुमारे ५० लाख कर्मचारी आणि ६९ लाख निवृत्तीवेतनधारक (Pensioners) ज्याची आतुरतेने वाट पाहत आहेत, त्या आठव्या केंद्रीय वेतन आयोगाच्या (8th Central Pay Commission) स्थापनेची प्रक्रिया केंद्र सरकारने सुरू केली आहे. सामान्यतः दर दहा वर्षांच्या अंतराने वेतन आयोगाच्या शिफारशी लागू केल्या जातात. सातवा वेतन आयोग १ जानेवारी २०१६ पासून लागू झाला होता, त्यामुळे आठवा वेतन आयोग १ जानेवारी २०२६ पासून लागू होणे अपेक्षित आहे.
परंतु, याबाबतची ताजी आणि महत्त्वाची माहिती अशी आहे की, सरकारने अंमलबजावणीच्या तारखेवर अद्याप कोणताही अंतिम निर्णय घेतलेला नाही.
आयोगाची स्थापना आणि स्थिती
* स्थापना आणि संदर्भ अटी (ToR): अर्थ मंत्रालयाने ८ व्या वेतन आयोगाच्या स्थापनेची अधिसूचना (Terms of Reference - ToR) ३ नोव्हेंबर २०२५ रोजी जारी केली आहे.
* अध्यक्ष: सर्वोच्च न्यायालयाच्या माजी न्यायमूर्ती रंजना प्रकाश देसाई यांची या आयोगाच्या अध्यक्षपदी निवड करण्यात आली आहे.
* अहवाल सादर करण्याची मुदत: आयोगाला त्याच्या शिफारसींचा अहवाल सादर करण्यासाठी अधिसूचनेच्या तारखेपासून अंदाजे १८ महिन्यांचा कालावधी देण्यात आला आहे. म्हणजेच, हा अहवाल मे २०२७ पर्यंत सादर होण्याची शक्यता आहे.
अंमलबजावणीची संभाव्य तारीख
वेतन आयोगाच्या शिफारशी १ जानेवारी २०२६ पासून लागू होतील, अशी सुरुवातीला अपेक्षा होती. मात्र, संसदेत (लोकसभेत) अर्थ राज्यमंत्री पंकज चौधरी यांनी दिलेल्या लेखी उत्तरात स्पष्ट केले की, १ जानेवारी २०२६ पासून ८ वा वेतन आयोग लागू करण्याबाबत कोणताही अंतिम निर्णय घेण्यात आलेला नाही.
* आयोगाने अहवाल सादर केल्यानंतर, सरकारला तो मंजूर करण्यासाठी आणि त्याची अधिसूचना जारी करण्यासाठी आणखी ३ ते ६ महिने लागू शकतात.
* काही तज्ज्ञांच्या मते, अंमलबजावणीची अंतिम तारीख २०२८-२९ या आर्थिक वर्षापर्यंत पुढे ढकलली जाऊ शकते.
* सरकारने आश्वासन दिले आहे की, आयोगाच्या शिफारशी स्वीकारल्यानंतर, त्यांच्या अंमलबजावणीसाठी आवश्यक असलेला निधी अर्थसंकल्पात पुरेशा प्रमाणात उपलब्ध केला जाईल.
अंदाजित वेतनवाढ (Calculation)
८ व्या वेतन आयोगामुळे केंद्रीय कर्मचाऱ्यांच्या वेतनात मोठी वाढ होण्याची शक्यता आहे. वेतनवाढीचे प्रमाण मुख्यत्वे फिटमेंट फॅक्टर (Fitment Factor) आणि महागाई भत्ता (DA) यावर अवलंबून असेल.
* फिटमेंट फॅक्टर: सातव्या वेतन आयोगामध्ये फिटमेंट फॅक्टर २.५७ इतका होता. ८ व्या वेतन आयोगात तो वाढून २.८६ पर्यंत जाण्याची शक्यता आहे. (काही अंदाजानुसार ३.६८ पर्यंत वाढ होऊ शकते.)
* किमान मूळ वेतन (Minimum Basic Pay): सातव्या वेतन आयोगानुसार किमान मूळ वेतन १८,००० रुपये आहे. ८ व्या वेतन आयोगामुळे ते थेट ५१,४८० रुपये (अंदाजित २.८६ फिटमेंट फॅक्टरनुसार) पर्यंत वाढण्याची शक्यता आहे.
* एकूण वाढ: फिटमेंट फॅक्टरमधील वाढ आणि डीए शून्यावर आणल्यानंतर, एकूण वेतन आणि निवृत्तीवेतनामध्ये २५ ते ३५% पर्यंत वाढ होण्याची शक्यता आहे.
टीप: ही सर्व आकडेवारी केवळ अंदाज आणि तज्ज्ञांच्या विश्लेषणावर आधारित आहे. आयोगाचा अधिकृत अहवाल आल्यानंतरच नेमकी वाढ स्पष्ट होईल.