କୋରାପୁଟ ଜିଲ୍ଲାରେ ରାଜ୍ୟ ସ୍ତରୀୟ ହସ୍ତ ତନ୍ତ ମେଳା

କୋରାପୁଟ: ଓଡ଼ିଶାର କାଶ୍ମୀର କୁହାଯାଉଥିବା କୋରାପୁଟ, କେବଳ ତାର ପ୍ରାକୃତିକ ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ, ପାହାଡ଼, ଝରଣା ଏବଂ ସବୁଜ ବନାନୀ ପାଇଁ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ନୁହେଁ, ବରଂ ଏହା ହେଉଛି କଳା, ସଂସ୍କୃତି ଏବଂ ପରମ୍ପରାର ଏକ ଅନନ୍ୟ ପୀଠ। ଏହି ମାଟିର କଣା କଣାରେ ଭରି ରହିଛି ସୃଜନଶୀଳତା। ଆଜି ଆମେ ଆପଣଙ୍କୁ ନେଇ ଯାଉଛୁ କୋରାପୁଟର ହୃଦୟରେ ଆୟୋଜିତ ହୋଇଥିବା ଏକ ବିଶାଳ “ହସ୍ତତନ୍ତ ଓ ହସ୍ତଶିଳ୍ପ ମେଳା” ବା Handicraft Mela କୁ।
ଏହି ମେଳା କେବଳ ଏକ ବଜାର ନୁହେଁ, ଏହା ହେଉଛି ଆମ ଆଦିବାସୀ ଭାଇ ଭଉଣୀମାନଙ୍କର ନିପୁଣ କଳା ନୈପୁଣ୍ୟର ଏକ ଜ୍ୱଳନ୍ତ ଉଦାହରଣ। ଏଠାରେ ମାଟିର ବାସ୍ନା ଅଛି, ରଙ୍ଗର ଖେଳ ଅଛି ଆଉ ଅଛି କଠିନ ପରିଶ୍ରମର କାହାଣୀ। ତେବେ ଚାଲନ୍ତୁ, ଡେରି ନକରି ବୁଲି ଦେଖିବା ଏହି ରଙ୍ଗୀନ ମେଳାକୁ ଏବଂ ଜାଣିବା ଆମ କୋରାପୁଟର ଗୌରବମୟ ହସ୍ତକଳା ବିଷୟରେ।


ମେଳା ପରିସରରେ ପାଦ ଦେଉ ଦେଉ ଆପଣ ଅନୁଭବ କରିପାରିବେ ଏକ ଅଲଗା ପ୍ରକାରର ଉତ୍ସାହ। ଚାରିଆଡେ ରଙ୍ଗବେରଙ୍ଗର ଷ୍ଟଲ୍, ଲୋକମାନଙ୍କର ଗହଳି ଏବଂ ପାରମ୍ପରିକ ସଙ୍ଗୀତ ଏହି ପରିବେଶକୁ ବେଶ୍ ମନୋମୁଗ୍ଧକର କରି ଗଢି ତୋଳିଛି। କୋରାପୁଟ ଜିଲ୍ଲା ପ୍ରଶାସନ ଏବଂ ବିଭିନ୍ନ ସ୍ୱୟଂ ସହାୟକ ଗୋଷ୍ଠୀ (SHG) ମାନଙ୍କ ମିଳିତ ଉଦ୍ୟମରେ ଏହି ମେଳାର ଆୟୋଜନ କରାଯାଇଛି।
ଏଠାରେ ଆପଣ ଦେଖିବାକୁ ପାଇବେ କୋରାପୁଟର ବିଭିନ୍ନ ବ୍ଲକରୁ ଆସିଥିବା କାରିଗରମାନଙ୍କୁ, ଯେଉଁମାନେ ନିଜ ହାତ ତିଆରି ଜିନିଷ ନେଇ ଆସିଛନ୍ତି। ଏହି ମେଳାର ମୁଖ୍ୟ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଲା ଆମ ଲୁପ୍ତପ୍ରାୟ କଳାକୁ ବଞ୍ଚାଇ ରଖିବା ଏବଂ ଗ୍ରାମୀଣ କାରିଗରମାନଙ୍କୁ ଏକ ଉପଯୁକ୍ତ ବଜାର ଯୋଗାଇ ଦେବା।
, କୋରାପୁଟ କଥା ପଡିଲେ ପ୍ରଥମେ ଯାହା ମନକୁ ଆସେ, ତାହା ହେଲା ବିଶ୍ୱ ପ୍ରସିଦ୍ଧ “କୋଟପାଡ଼ ହସ୍ତତନ୍ତ” (Kotpad Handloom)।
କୋଟପାଡ଼ ଶାଢୀର ବିଶେଷତ୍ୱ ହେଲା ଏହାର ପ୍ରାକୃତିକ ରଙ୍ଗ ବା Natural Dye। ଏଥିରେ କୌଣସି ରାସାୟନିକ ରଙ୍ଗ ବା Chemical ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ନାହିଁ। ତେଣୁ ଏହା ଚର୍ମ ପାଇଁ ଖୁବ୍ ହିତକର ଏବଂ ଦେଖିବାକୁ ଖୁବ୍ ସୁନ୍ଦର। ଏହାର ମୋଟା ସୂତା ଏବଂ ଗାଢ ନାଲି ବା ମାଟିଆ ରଙ୍ଗର ବର୍ଡର ଏହାକୁ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ପରିଚୟ ଦିଏ। ଖୁସିର କଥା ହେଲା, କୋଟପାଡ଼ ହସ୍ତତନ୍ତକୁ ‘GI Tag’ ବା ଭୌଗୋଳିକ ସ୍ୱୀକୃତି ମିଳିଛି, ଯାହା ଓଡ଼ିଶା ପାଇଁ ଗର୍ବର ବିଷୟ।
ଏଠାରେ ଆପଣ “ଟେରାକୋଟା” (Terracotta) ବା ପୋଡା ମାଟିର ସାମଗ୍ରୀ ଦେଖିବାକୁ ପାଇବେ। କୋରାପୁଟର କୁମ୍ଭାରମାନେ ମାଟିକୁ କିପରି ଜୀବନ୍ତ ରୂପ ଦେଇପାରନ୍ତି, ତାହା ଏଠାରେ ନ ଦେଖିଲେ ବିଶ୍ୱାସ କରିହେବ ନାହିଁ। ଘର ସଜାଇବା ପାଇଁ ଫୁଲଦାନୀ ଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି, ପୂଜା ପାଇଁ ଦୀପ, ଘୋଡା, ହାତୀ ଏବଂ ଦୈନନ୍ଦିନ ବ୍ୟବହାର୍ଯ୍ୟ ମାଠିଆ ସବୁକିଛି ଏଠାରେ ଉପଲବ୍ଧ। ଏଗୁଡିକ ପରିବେଶ ଅନୁକୂଳ ଏବଂ ଦେଖିବାକୁ ଅତ୍ୟନ୍ତ କଳାତ୍ମକ।
ଟ୍ରାଇବାଲ୍ ଜୁଏଲାରୀ ବା ଆଦିବାସୀ ଅଳଙ୍କାର। ରଙ୍ଗୀନ ପୋତି, ପୁରୁଣା ମୁଦ୍ରା ବା କଏନ୍ ରେ ତିଆରି ହାର, କାନଫୁଲ ଏବଂ ହାତ ବଳା। ଆଜିକାଲିର ମଡର୍ଣ୍ଣ ଫ୍ୟାଶନ୍ ରେ ଏହି ପାରମ୍ପରିକ ଅଳଙ୍କାରର ଖୁବ୍ ଡିମାଣ୍ଡ ରହିଛି।