ਲੰਗਰ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦਾ ਉਹ ਅਮੋਲਕ ਉਪਹਾਰ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ ਸਦੀਆਂ ਤੋਂ ਮਨੁੱਖਤਾ ਨੂੰ ਜੋੜਿਆ ਹੈ।

ਲੰਗਰ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਅਤੇ ਮਹੱਤਵ

ਲੰਗਰ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦਾ ਉਹ ਅਮੋਲਕ ਉਪਹਾਰ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ ਸਦੀਆਂ ਤੋਂ ਮਨੁੱਖਤਾ ਨੂੰ ਜੋੜਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਪ੍ਰੰਪਰਾ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਅਤੇ ਅੱਜ ਵੀ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖੀ ਦੀ ਪਛਾਣ ਹੈ।

ਸ਼ੁਰੂਆਤ

ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ (15ਵੀਂ ਸਦੀ): ਜਾਤ-ਪਾਤ ਅਤੇ ਉੱਚ-ਨੀਚ ਦੇ ਭੇਦ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਲਈ ਲੰਗਰ ਦੀ ਪ੍ਰਥਾ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤੀ। ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਵਿਖੇ ਸਭ ਨੂੰ ਇੱਕੋ ਪੰਗਤ ਵਿੱਚ ਬੈਠ ਕੇ ਖਾਣ ਦਾ ਰਿਵਾਜ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ।

ਗੁਰੂ ਅੰਗਦ ਦੇਵ ਜੀ ਅਤੇ ਮਾਤਾ ਖੀਵੀ ਜੀ: ਲੰਗਰ ਨੂੰ ਸੰਗਠਿਤ ਕੀਤਾ; ਮਾਤਾ ਖੀਵੀ ਜੀ ਦੀ ਸੇਵਾ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਵਿੱਚ ਮਿਲਦਾ ਹੈ।

ਗੁਰੂ ਅਮਰਦਾਸ ਜੀ: ਹੁਕਮ ਕੀਤਾ ਕਿ ਜੋ ਵੀ ਦਰਸ਼ਨ ਲਈ ਆਵੇ, ਪਹਿਲਾਂ ਲੰਗਰ ਛਕੇ। ਇਸ ਨਾਲ ਸਮਾਨਤਾ ਹੋਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੋਈ।


ਖਾਲਸਾ ਯੁੱਗ

ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ (1699): ਖਾਲਸਾ ਪੰਥ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਨਾਲ ਲੰਗਰ ਨੂੰ ਅਟੁੱਟ ਹਿੱਸਾ ਬਣਾਇਆ। ਜੰਗਲਾਂ ਅਤੇ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹਾਲਾਤਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਲੰਗਰ ਜਾਰੀ ਰਿਹਾ।

ਲੰਗਰ ਸਿਰਫ਼ ਭੁੱਖ ਮਿਟਾਉਣ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਸੇਵਾ, ਸਾਂਝ ਅਤੇ ਨਿਰਭੈਤਾ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ।


ਆਧੁਨਿਕ ਸਮਾਂ

ਅੱਜ ਹਰ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਵਿੱਚ ਲੰਗਰ ਚੱਲਦਾ ਹੈ; ਹਰਿਮੰਦਰ ਸਾਹਿਬ ਵਿਖੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਲੱਖਾਂ ਲੋਕ ਲੰਗਰ ਛਕਦੇ ਹਨ।

ਆਪਦਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸਿੱਖ ਸੰਗਤਾਂ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਲੰਗਰ ਰਾਹੀਂ ਮਨੁੱਖਤਾ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ।


ਮੁੱਖ ਸਿਧਾਂਤ

1. ਸਮਾਨਤਾ: ਰਾਜਾ ਤੇ ਰੰਕ ਇਕੱਠੇ ਬੈਠਦੇ ਹਨ।


2. ਸੇਵਾ: ਸਵੈ-ਇੱਛਾ ਨਾਲ ਸੰਗਤ ਦੀ ਭਾਗੀਦਾਰੀ।


3. ਸਾਂਝ: ਸਭ ਲਈ ਖੁੱਲ੍ਹਾ, ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਭੇਦਭਾਵ ਦੇ।


4. ਸਾਦਗੀ: ਪਵਿੱਤਰ, ਸਧਾਰਣ ਅਤੇ ਪੋਸ਼ਟਿਕ ਭੋਜਨ।



ਨਿਸਕਰਸ਼

ਲੰਗਰ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੀ ਅਜਿਹੀ ਪਰੰਪਰਾ ਹੈ ਜੋ ਸਮਾਜਕ ਭੇਦ-ਭਾਵਾਂ ਨੂੰ ਮਿਟਾ ਕੇ ਇਕਤਾ, ਸੇਵਾ ਅਤੇ ਸਮਾਨਤਾ ਦਾ ਸੁਨੇਹਾ ਫੈਲਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਲੰਗਰ ਅੱਜ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਮਨੁੱਖਤਾ ਦੀ ਭਲਾਈ ਦੀ ਇੱਕ ਪ੍ਰਤੀਕ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
Tricity Times